เดิมเป็นแขวงขึ้นกับอำเภอคลองท่อม เมืองปกาสัย (กระบี่) ต่อมา พ.ศ. 2444 ได้ยกฐานะเป็นอำเภอเกาะลันตา ต่อมา พ.ศ. 2460 เปลื่ยนชื่อเป็น อำเภอเกาะลานตา ซึ่งทำเนียบกระทรวงมหาดไทย หมายถึง มองดูยาวเป็นพืดดูลานตา และปี พ.ศ. 2480 เปลี่ยนเป็น อำเภอเกาะลันตา ดังเดิม
ประชากรส่วนใหญ่ในอำเภอเกาะลันตาเป็นชาวไทยมุสลิม ร้อยละ 90 นอกนั้นเป็นชาวอูรักลาโว้ย และชาวไทยพุทธ
อำเภอเกาะลันตา เป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงในระดับโลก โดยเฉพาะในประเทศแถบยุโรปและสแกนดิเนเวีย เนื่องจากนักท่องเที่ยวชาวยุโรปนิยมมาท่องเที่ยวและพักผ่อนยังเกาะลันตาใหญ่ ทำให้อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวของเกาะลันตาใหญ่ มีอัตราการเจริญเติบโตสูงอันดับต้นของประเทศและของภูมิภาค
นอกจากโรงแรมและรีสอร์ตระดับ 5 ดาว ที่มีอยู่ยังไม่สามารถรองรับจำนวนนักท่องเที่ยวที่เพิ่มขึ้นทุกปี นอกจากนั้นยังได้มีการลงทุนในที่อยู่อาศัยระดับหรูมูลค่าสูง ประเภทวิลล่า และบ้านพักตากอากาศในพื้นที่เกาะลันตาเป็นจำนวนมาก และในอนาคตอันใกล้คาดว่าจะมีโครงการพัฒนาพื้นที่เพื่อรองรับนักท่องเที่ยวระดับ High Class ซึ่งเป็นนักท่องเที่ยวกลุ่มหลักที่จะเดินทางมาเที่ยวยังเกาะลันตา เนื่องจากมีโครงสร้างและสิ่งอำนวยความสะดวกที่พร้อมในทุกด้านเช่น สนามบินนานาชาติ ท่าเรือยอร์ช และโครงการยอร์ชมาริน่าซึ่งจะเกิดขึ้น และเป็นที่น่ายินดีที่เกาะลันตาได้มีโอกาสต้อนรับบุคคลที่มีชื่อเสียงจากทั่วโลก ที่จะเดินทางมาท่องเที่ยวและพักผ่อนยังเกาะลันตา เช่น แองเจลินา โจลี และแบรด พิตต์ ดาราฮอลลีวูดระดับโลกที่เคยมาท่องเที่ยวที่พักผ่อนยังเกาะที่ได้ชื่อว่า[1] หรือ "เกาะอัญมณีแห่งเอเชีย" อันเป็นสมญานามที่เป็นที่กล่าวถึงในระดับโลกอยู่ในขณะนี้
ล่าสุดนิตยสารฟอบส์ได้จัดอันดับเกาะลันตาใหญ่ให้เป็น 1 ใน 6 เกาะที่น่าเดินทางมาพักผ่อนและท่องเที่ยวที่สุดในโลก
เกาะลันตา ถือได้ว่า ร่ำรวยไปด้วยหาดทรายสวยๆมากมาย เนื่องด้วยตัวเกาะที่มีความยาวเกือบ 30 กิโลเมตร และแนวหาดที่เรียงรายกันตามแนวตะวันตกทั้งหมด มีทิวภูเขากั้นกลาง เส้นถนนเส้นหลักทอดยาวไปสู่รอบเกาะ สามารถพานักท่องเที่ยวแวะเวียนได้เกือบทุกอ่าวและทุกหาดในเกาะลันตา เกาะลันตา ประกอบไปด้วยหาด จำนวน 9 หาด ในแต่ละหาดก็มีที่พัก โรงแรม ที่สะดวกสบาย หลากหลายราคาให้เลือก และ มีเสน่ห์ที่แตกต่างกันออกไป นักท่องเที่ยวสามารถเลือกหาดที่ถูกใจ หาที่พักที่เหมาะกับท่านและครอบครัวได้อย่างง่ายดาย
เกาะลันตา หรือ เกาะลันตาใหญ่นั่น มีลักษณะ ยาวรี ท่าเรือศาลาด่าน เป็นท่าเรือเทียบท่าสำหรับเรือที่บรรทุกนักท่องเที่ยวที่เดินทางมาจาก เกาะพีพี เกาะภูเก็ต และกระบี่ และแพขนานยนต์ศาลาด่าน เป็นพาหนะใช้รองรับนักท่องเที่ยวที่เดินทางโดยรถโดยสารจากทุกที่ นักท่องเที่ยวจะต้องข้ามแพขนานยนต์ 2 ช่วง ไม่ว่านักท่องเที่ยวจะเดินทางด้วยวิธีไหน ย่อมจะสะดวกและสบายไม่แตกต่างกัน
หาดคอกวาง
หาดแรกที่จะขอกล่าวถึง คือ หาดคอกวาง เป็นหาดแรกทางเหนือสุดของเกาะลันตา ซึ่งคือ ยอดแหลมยื่นออกสู่ทะเล ของโค้งรูปพระจันทร์ของหาดคลองดาว สามารถสังเกตได้จากคอคอด ( ดูแผนที่ประกอบ ) ที่ยื่นออกมานั่น ส่วนที่แคบที่สุด มีความกว้างประมาณ 300 เมตร สามารถมองเห็นทะเลได้ทั่งสองฝั่ง ทางฝั่งตะวันออกสามารถเดินเรียบชายหาด หรือขับรถเรียบริมถนน ออกไปสู่บ้านศาลาด่าน ซึ่งเป็นแหล่งชุมชนของเกาะลันตา โดยใช้เวลาแค่ 5 นาที
หาดคอกวาง สามารถ กล่าวได้ว่า เป็นหาดที่มีทะเลสองฝั่งคือ หาดฝั่งตะวันตก ( ฝั่งหาดคลองดาว ) และ หาดฝั่งตะวันออก ในฝั่งตะวันออกนั่น มีโรงแรมที่พัก เพียงที่เดียว ซึ่งเราได้รวมเอาไว้ที่หาดคลองดาว เพื่อง่ายในการหาข้อมูลต่างๆ
หาดคลองดาว
หาดคลองดาว เป็นหาดทรายขาวทอดตัวยาวประมาณ 3 กิโลเมตร เป็นลักษณะโค้งเป็นเสี้ยวพระจันทร์ เป็นหาดที่มีนักท่องเที่ยว และโรงแรมรีสอร์ทต่างๆแน่นหนามากที่สุด และความยาวที่ค่อยๆโค้งจากปลายหาดหนึ่งสู่อีกหาดหนึ่งถัดไป ทำให้หาดคลองดาวมีเสน่ห์เย้ายวนยิ่งนัก และคลื่นลมไม่แรง เหมาะสำหรับการเล่นน้ำ และในช่วงเวลาน้ำลดจะเพิ่มพื้นที่หาดทรายกว้าง เท่ากับสนามฟุตบอลเลยทีเดียว หาดคลองดาวเป็นหาดแรก ที่มีการสร้างรีสอร์ทเมื่อสมัยสิบปีที่ผ่านมา และเป็นที่นิยมของนักท่องเที่ยวแบบครอบครัวอยู่มาก เนื่องจากใกล้กับบ้านศาลาด่าน และมีสิ่งอำนวยความสะดวกอื่นๆมากมาย สีสันขอโรงแรม และบาร์เบียร์เรียงรายอยู่เต็มหาดนในยามค่ำคืน ทำให้คุณมีตัวเลือกสำหรับอาหารค่ำดีดี สักมื้อบนหาดนี้
หาดพระแอะ หรือ หาดลองบีช
จากหาดคลองดาวลงมาทางใต้ เข้าสู่หาดลองบีชหรือหาดพระแอะ ด้วยความยาวที่ยาวสุดสายตาของหาดลองบีชเป็นอีกหาด ที่เป็นที่นิยม หาดลองบีช ประกอบด้วยหาดทรายขาวละเอียดตัดกับสีเขียวเข้มของทิวมะพร้าวและต้นสนทะเล มีบาร์และโรงแรมเรียงรายอยู่เต็มหาด หาดลองบีช มีความสวยงามเรื่องบาร์เบียร์และบังกะโลแนวตกแต่งเป็นเอกลักษณ์ สวยงาม และลักษณะหาดลองบีชจะเป็นหาดที่ลาดตัวลงทะเลคล้ายแอ่งกะทะ ฉะนั้น นักท่องเที่ยวที่ลงเล่นน้ำควรสังเกตเวลาน้ำทะเลนิ่ง จะมีความปลอดภัยมากกว่า
หาดคลองโข่ง
ใครหลายคนบอกว่า ความเป็นเอกลักษณ์ของหาดคลองโข่ง คงหนีไปไม่พ้นยามที่น้ำทะเลขึ้นเต็มที่ พื้นที่ทรายที่เหลือแคบเพียงนิดเดียว กลับทำให้ทะเลดูกว้างขึ้น และเมื่อยามน้ำทะเลลด เสียงระลอกคลื่นที่กระทบฝั่งเมื่อเราได้ยินยล กลับเพิ่มความไพเราะมากกว่าที่ไหน เหตุเพราะเกลียวคลื่นที่กระทบหิน จะมีความไพเราะชัดก้องยิ่งกว่าเกลียวคลื่นที่กระทบผืนทรายนั่นเอง
รีสอร์ทและโรงแรมส่วนใหญ่ เป็นโรงแรมรีสอร์ที่ราคาไม่แพง มีร้านอาหารและสิ่งอำนวยความสะดวกอื่นๆพร้อมอยู่ในตัว
หาดคลองนิน
จากบ้านศาลาด่าน หรือท่าเรือศาลาด่าน มีถนนเส้นหลักที่จะนำเราท่องไปรอบเกาะได้ เมื่อเรานั่งรถลงมาทางใต้ประมาณ 15 กิโลเมตรจะเจอสามแยก ซึ่งมีป้ายบอกทางตรงแยกนั่นอย่างชัดเจนว่า เป็นแยกขวามือจะนำไปสู่หาดคลองนิน หาดากันเตียง ลาสท์บีช และอุทยานฯแห่งชาติ
หาดคลองนินมีความหลากหลายของโรงแรม และที่พักหลายที่มีให้เลือกสรร ตั้งแต่ระดับที่รหูหรามากที่สุด และระดับราคาที่ไม่แพง สำหรับนักท่องเที่ยวที่ชื่นชอบชีวิตปาร์ตี้ หาดคลองนินคงเป็นทางเลือกอีกที่ เพราะบาร์ต่างๆมักมีปาร์ตี้ให้ขาเที่ยวได้สนุกอยู่เป็นประจำ
หาดบากันเตียง
ลัดเลาะจากหาดคลองนินมาเรื่อยๆ จะพบหาดทรายขาวของหาดบากันเตียง ที่มีลักษณะที่หัวและท้ายหาดขนาบด้วยเนินเขา ตัวหาดมีลักษณะเป็นครึ่งวงกลมโค้งมน ชายหาดจะค่อยๆลาดลงสู่ทะเล เหมาะสำหรับการเล่นน้ำเป็นอย่างดี ชายหาดมีบรรยากาศที่เงียบสงบ ไม่พลุกพล่านและแออัด นับว่า หาดบากันเตียงเป็นหาดที่เหมาะสำหรับนักท่องเที่ยว ที่ต้องการมาพักผ่อนจริงๆ
หาดคลองจาก
หาดคลองจาก หรือ หาดน้ำตก เป็นหาดที่ตั้งอยู่ไกลจากอุทยานแห่งชาติ แค่ประมาณ 3 กิโลเมตร การเดินทางไปสู่หาดคลองจากและอ่าวไม้ไผ่ไป ค่อนข้างจะอันตราย สำหรับคนที่ขับรถไม่ค่อยถนัด เพราะทางจะเป็นทางหินกรวดและดินแดง และมีเส้นถนนสูงและต่ำไปตลอดทาง แต่ก็เป็นที่นิยมของนักท่องเที่ยว เพราะหาดคลองจากและหาดไม้ไผ่ ซึ่งเป็นหาดถัดไป เป็นหาดที่มีความสงบ และมีความสวยงามของธรรมชาติทางป่าเขา และทะเลที่สมบูรณ์ ด้วยเพราะตั้งอยู่ใกล้กับอุทยานแห่งชาติ เมื่อนักท่องเที่ยวเดินทางมาตามเส้นถนนดินแดงนี้ จะสามารถพบเห็นลิง ข่าง ที่ลงมาจากป่าทึบด้านบน อยู่ตามสองข้างทางถนนอยู่บ่อย
หาดคลองจาก ขณะนี้ มีโรงแรม รีสอร์ท อยู่เพียง 2 แห่ง และ หาดไม้ไผ่ มีโรงแรมรีสอร์ทเล็กๆ อีกแค่ 3 แห่ง ด้วยหาดตั้งอยู่ไกลออกจากสิ่งวุ่นวายต่างๆ จึงยังคงมีความสวยงามที่บริสุทธิ์อยู่มาก หาดคลองจากยังมีทางไปสู่น้ำตกเล็กๆ ซึ่งเป็นน้ำตกแห่งเดียวของเกาะลันตา แต่ทว่า เราสามารถเห็นน้ำตกแห่งนี้ได้สวยงามเมื่อยามมีน้ำหลาก นอกเหนือจากเวลานี้ เราจะได้เห็นเพียงแค่ทางน้ำเล็กๆเซาะผ่านแมกไม้และซอกหินเท่านั้น
หาดคลองจาก หรือ อ่าวน้ำตก ตรงส่วนพื้นที่ป่า กิจกรรมการเดินป่าหรือขี่ช้างยังได้รับความนิยมอยู่มาก แม้นักท่องเที่ยวที่มาเที่ยวจะไม่ได้เห็นน้ำตกอันใหญ่โต แต่คงจะเพลิดเพลินกับป่าดิบชื้นผืนใหญ่ของเกาะลันตา ชมนกป่า และสัตว์ป่านานา ได้อย่างสนุกสนาน