ดูหลำ คนฟังเสียงปลา ภูมิปัญญาพรานทะเล

#ดูหลำ วิชาฟังเสียงปลาจากแดนใต้ 

ดูหลำใช้เป็นคำเรียกผู้ที่ฝึกฝนจนมีหู จับเสียงหายใจจากปลา และสัตว์น้ำใต้ทะเล( คล้ายๆหูทิพย์ ) หรือแม้แต่ใช้บอกตำแหน่งเรือจม ดูหลำเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นที่ใช้ในการตรวจจับหาฝูงปลา ในทะเลใช้กันมากในภาคใต้คาบสมุทรแหลมมาลายู ในภาพยนต์สามารถใช้เสียงทำลายกันได้ (ซึ่งเป็นfantasyมิไช่เรื่องจริง)

บริเวณปลายด้ามขวาน ทางฟากฝั่งทะเลด้านตะวันออก นับตั้งแต่ จ.นครศรีธรรมราช ลงไปจนถึง จ.ปัตตานี มีวิชาลึกลับของชาวเลพื้นถิ่นวิชาหนึ่ง ที่เมื่อได้ยินแล้วถึงกับอึ้ง ว่าเป็นไปได้จริงหรือ? เพราะวิชาที่เล่าขานสืบกันมาแต่อดีตนี้ จะทำให้ผู้ที่เรียนรู้ สามารถฟังเสียงปลาได้ ทำให้รู้ว่าในท้องทะเลที่กว้างใหญ่นั้น อยู่ตรงบริเวณไหน ปริมาณมากมายเท่าใด และอาจล่วงรู้ด้วยว่าเป็นปลาชนิดใด

"วิชาว่านี้ชื่อ "ดูหลำ""
ปัจจุบัน ยังมีชาวประมงในแถบจังหวัดสงขลาบางกลุ่ม ยังคงใช้นี้ในการออกเลหาปลา

การจับปลาด้วยวิชาดูหลำ เริ่มจากชาวประมองออกเรือไปยังที่คาดว่าน่าจะมีปลาอยู่ จากนั้น จะเอาพายเรือจุ่มลงไปในน้ำ เอาหูแนบกับพายฟังเสียงปลา โดยในขั้นนี้ จะบอกได้เพียงว่าฝูงปลาที่ได้ยินนั้น เวียนว่าย (น้ำ) อยู่ทางทิศใด ชาวประมงต้องพายเรือไปตามเสียงในทิศทางที่ได้ยิน

และเมื่อมาถึงที่ฝูงปลาอยู่ ชาวประมงจะลงน้ำ นอนคว่ำหน้าราบกับผิวน้ำทะเล โดยหันหน้าไปทางต้นเสียง ว่ากันว่าเสียงของปลาที่ดังมาได้ยินนั้น จะดังอยู่บริเวณหน้าผากของผู้ฟัง และเมื่อมุ่งหน้าตามเสียงไปเรื่อยๆ กระทั่งถึงจุดที่ฝูงปลาอยู่หนาแน่น เสียงที่ได้ยินนั้นจะเปลี่ยนมาดังอยู่บริเวณหน้าอกของผู้ฟังแทน

"วิชาดูหลำ ต้องอาศัยความชำนาญและการฝึกฝน อันหมายถึงการออกจับปลาเป็นประจำ อยู่กับน้ำ ลม แดด ฟ้า ฝน จนชำนิชำนาญ"

ผู้ที่เรียนรู้วิชาดูหลำ จะพัฒนาขีดความสามารถของวิชานี้ได้เป็นขั้นๆไป จะสามารถแยกแยะเสียงปลาได้รู้ว่าเป็นปลาชนิดใด และสามารถรู้ด้วยถึงสภาพอากาศ อุณหภูมิ ความชื้น กระแสน้ำ กระแสลม รู้จักความสัมพันธ์ระหว่างปลากับดินฟ้าอากาศ กระทั่งอ่านความรู้สึกของปลาได้ 

สิ่งสำคัญคือ รักษาทะเลให้คงอยู่ต่อไป